AYT Edebiyatta En Çok Sorulan Yazar Ve Eserleri

AYT EDEBİYATTA ÖSYM’NİN FAVORİLERİ

Edebiyat hem eşit ağırlık hem sözel öğrencileri için sınavın temel taşıdır. İçeriğinde paragraf sorularının yanında bilgi ağırlıklı soruların da çoğunlukta olduğunu düşünürsek yazar eser bilgisinin burada oldukça önemli bir yere sahip olduğunu söyleyebiliriz. Bilgi sorularının önemli bir bölümü yazar eser sorularından oluşur. Bu yazıda ayt edebiyatta en çok sorulan yazar ve eserleri dönemlerine göre bir arada bulabileceksiniz.

GEÇİŞ DÖNEMİ VE İSLAMİYET ÖNCESİ DÖNEMİ

İslamiyet öncesi dönemde daha çok destanlar yer alırken geçiş dönemiyle birlikte islamiyet etkisi gösteren eserler yer alıyor. İşte Ösym için geçiş dönemi ve İslamiyet öncesi dönemin favori eserleri :

• Göktürk destanı

• Bozkurt destanı

• Ergenekon destanı

• Türeyiş destanı

• Göç destanı

• Alp Er Tunga destanı

• Divan-ı Lügat'it Türk - Kaşgarlı Mahmut

• Divan-ı Hikmet- Ahmet Yesevi

• Kutadgu Bilig- Yusuf Has Hacip

• Atabet’ül Hakayık- Edip Ahmet Yükneki

Divan Edebiyatı Dönemi

Divan edebiyatı dönemi hem içerik hem çıkan soru sayısı olarak oldukça önemlidir.En çok soru gelen dönemlerin başında gelir. Aynı zamanda öğrencileri zorlayan dönemlerden biri olan divan edebiyatının en çok sorulan yazar ve eserleri : 

• Hoca Dehhani - Şehname 

• Mevlana - Divan-ı Kebir, Mesnevi, Mektubat, Fihi Ma Fih

• Ahmet Fakih - Çarhname

• Aşık Paşa - Garipname 

• Ahmedi - Cemşidü-l Hurşit, İskendername

• Şeyhi - Harname, Hüsrev ü Şirin

• Ali Şir Nevaî - Mecalisü’n- Nefais, Muhake-metü’l-Lugateyn, 

• Süleyman Çelebi - Vesiletü’n-Necat

• Fuzuli - Su Kasidesi, Şikâyetname, Leyla vü Mecnun mesnevisi, Beng ü Bade, Hadikatü’s Sueda

• Baki - Kanuni Mersiyesi, Fezail’i-Mekke, Hadis-i Erbain Tercümesi 

• Nefi - Siham-ı Kaza

• Nabi - Hayriyye , Hayrabad

• Nedim - Divan

• Şeyh Galip - Hüsn ü Aşk

• Sehî Bey - Heşt Behişt

• Katip Çelebi - Keşfü'z-Zunun, Cihannüma

• Mercimek Ahmet - Kabusname

• Seydi Ali Reis - Miratü’l-Memalik

• Evliya Çelebi - Seyahatname 

• Koçi Bey - Risale

• Yirmisekiz Mehmet Çelebi - Fransa Sefaretnamesi

Halk Edebiyatı Dönemi 

Halk edebiyatı daha çok saz eşliğinde söylenmiş ve toplandığı kitaplar olmamasına rağmen pek çok esere günümüze derlenerek ulaşmıştır.

• Hacı Bektaş-ı Veli - Makalat

• Yunus Emre - Risaletü’n Nushiyye, Divan

• Kayıkçı Kul Mustafa - Genç Osman Destanı

• Âşık Ömer - Şairname, Âşık Ömer Divanı 

• Bayburtlu Zihni - Sergüzeştname

• Kaygusuz Abdal - Gülistan, Gevhername, Minbername, Dolapname, 

• Erzurumlu İbrahim Hakkı – Marifetname, Kıyafetname

Tanzimat Dönemi

Türk edebiyatında Tanzimat Fermanın ilanıyla başlayan yeni dönemdir. Edebiyatımızda pek çok ilkler bu dönemde ortya çıkmıştır.

• Namık Kemal - Hürriyet Kasidesi, Vatan Şarkısı, Vatan Mersiyesi, İntibah, Cezmi, Vatan yahut Silistre, Celalettin Harzemşah, Gülnihal, Tahrib-i Harabat, Takib-i Harabat, Renan Müdafaanamesi

• Ziya Paşa- Harabat, Terkib-i Bent, Ter- ci-i Bent, Eş’ar-ı Ziya, Defter-i Âmal, Zafernâme

• Şinasi- Şair Evlenmesi, Durub-ı Emsal-i Osmaniye, Tercüme-i Manzume, Mukaddime-i Tercüman-ı Ahval; Tasvir-i Efkâr

• Ahmet Mithat Efendi- Felatun Bey’le Rakım Efendi, Avrupa’da Bir Cevelan, Letaif-i Rivayat,

• Ahmet Vefik Paşa- Şecere-i Türk, Lehçe-i Osmanî, Hikmet-i Tarih, Fezleke-i Osmanî

• Şemsettin Sami- Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat, Kamus-ı Türkî

• Abdülhak Hamit Tarhan- Validem, Makber, Sahra, Garam, Nesteren, Tarık, Tezer, Eşber, İçli Kız, Sabr-u Sebat

• Samipaşazâde Sezai- İclâl, Sergüzeşt, Küçük Şeyler

• Nabizade Nazım- Karabibik, Zehra

• Muallim Naci- Demdeme, Köylü Kızların Şarkısı, Istalahat-ı Edebiyye, Lügat-ı Naci, Ömer'in Çocukluğu

• Recaizade Mahmud Ekrem- Takdir-i Elhan, Talim-i Edebiyat, Araba Sevdası,, Afife Anjelik, Vuslat

• Ahmet Cevdet Paşa- Kısas-ı Enbiya, Tarih-i Cevdet, Mecelle

Serveti Fünun - Fecri Ati Dönemi

Serveti Fünun dönemi Tanzimat döneminden sonra dilin biraz daha ağırlaştığı bir dönem olarak karşımıza çıkıyor. Fecri Ati dönemi ise Tanzimat ve Servet-i Fünun dönemlerine göre daha kısa süreli bir dönem edebiyatımızda. İşte Serveti Fünun ve Fecri Ati dönemimin popüler yazar ve eserleri : 

•  Tevfik Fikret- Sis, Han-ı Yağma, Doksan Beşe Doğru, Tarih-i Kadim, Millet Şarkısı,; Hasta Çocuk, Halûk’un Defteri, Şermin

• Cenap Şahabettin- Elhan-ı Şita, Tamat, Hac Yolunda, Avrupa Mektupları, Suriye Mektupları, Yalan, Körebe, Küçük Beyler

• Halit Ziya Uşaklıgil- Mai ve Siyah, Kırk Yıl, Saray ve Ötesi, Aşk-ı Memnu, Ferdi ve Şürekâsı, Bir Ölünün Defteri

• Mehmet Rauf- Eylül, Siyah İnciler, Pençe, Cidal, Sansar

• Hüseyin Cahit Yalçın- Hayat-ı Muhayyel, Hayat-ı Hakikiye Sahneleri, Edebiyat ve Hukuk makalesi, Kavgalarım

• Hüseyin Suat Yalçın- Deva-yı Aşk, Şehbâl yahut İstibdadın Son Perdesi, Hülle

• Hüseyin Rahmi Gürpınar- Şık, Şıpsevdi, Mürebbiye, Nimetşinas, Gulyabani, Kadınlar Vaizi, Katil Buse, Hazan Bülbülü, Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç

• Ahmet Rasim- Eşkâl-i Zaman, Muharrir Bu Ya, Şehir Mektupları, Falaka, Gülüp Ağladıklarım

• Ahmet Haşim- Piyale, Göl Saatleri; Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar adlı poetikası, Gurabahane-i Laklakan, Bize Göre ve Frankfurt Seyahatnamesi

• Tahsin Nahit- Ruh-i Bikayd, Talak, Kırık Mahfaza, Ben Başka

Milli Edebiyat Dönemi

Bu dönem daha milliyetçilik kavramı üzerine şekillenmiş ve Kurtuluş savaşının izlerini taşımıştır.

• Ömer Seyfettin- Diyet, Bomba, Efruz Bey, Harem, Ashab-ı Kehfimiz, Yüksek Ökçeler, Asilzadeler, Beyaz Lale, İlk Düşen Ak, Bahar ve Kelebekler, Gizli Mabet

• Ziya Gökalp- Kızıl Elma, Altın Işık, Yeni Hayat, Türkçülüğün Esasları

• Mehmet Emin Yurdakul- Ben Bir Türk’üm, Türk Sazı, Tan Sesleri, Ey Türk Uyan, Ordunun Destanı, Aydın Kızları, Zafer Yolunda, Turana Doğru

• Ali Canip Yöntem- Cenap Bey'le Münakaşalarım, Geçtiğim Yol

• Yakup Kadri Karaosmanoğlu- Kiralık Konak, Sodom ve Gomore, Yaban, Hep O Şarkı

• Refik Halit Karay- Memleket Hikâyeleri, Bugünün Saraylısı, Gurbet Hikâyeleri, Kirpinin Dedikleri

• Halide Edip Adıvar- Ateşten Gömlek,Sinekli Bakkal, Yeni Turan Dağa Çıkan Kurt

• Reşat Nuri Güntekin- Çalıkuşu, Akşam Güneşi, Yaprak Dökümü, Acımak, Anadolu Notları, Yeşil Gece,

• Mehmet Fuat Köprülü- Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Türk Edebiyat Tarihi, Türk Saz Şairleri Antolojisi

• Hamdullah Suphi Tanrıöver- Günebakan, Dağ Yolu

• Ahmet Hikmet Müftüoğlu- Haristan ve Gülistan

• Ebubekir Hazım Tepeyran- Küçük Paşa

• Yahya Kemal Beyatlı- Eski Şiirin Rüzgârıyla, Kendi Gök Kubbemiz (Süleymaniye’de Bayram Sabahı)

• Mehmet Akif Ersoy- Safahat

Cumhuriyet Dönemi

Günümüz edebiyatından oluştuğu için divan edebiyatıyla beraber ayt edebiyat için en çok soru gelen dönemlerdendir. Oldukça uzun bir dönem olduğu için kendi içinde gruplara ayrılarak incelenir. Cumhuriyet dönemi yazar ve eserleri diğer dönemlere göre daha fazla içerik barındırır. Cumhuriyet dönemi için bilmeniz gereken yazar ve eserleri :

• Ahmet Kutsi Tecer- Orda Bir Köy Var Uzakta, Nerdesin şiirleri; Koçyiğit Köroğlu, Köşebaşı

• Arif Nihat Asya- Fetih Marşı, Bir Bayrak Rüzgâr Bekliyor, Dualar ve Âminler şiirleri

• Faruk Nafiz Çamlıbel- Çoban Çeşmesi, Bir Ömür Böyle Geçti, Onuncu Yıl Marşı

• Necip Fazıl Kısakürek- Çile, Örümcek Ağı, Bir Adam Yaratmak, Künye, Kafa Kâğıdı

• Ahmet Hamdi Tanpınar- Bursa’da Zaman, Beş Şehir, Mahur Beste, Huzur, Abdullah Efendi’nin Rüyaları, Saatleri Ayarlama Enstitüsü

• Cahit Sıtkı Tarancı- Otuz Beş Yaş, Düşten Güzel, Ömrümde Sükût

• Ahmet Muhip Dıranas- Şiirler, Gölgeler, O Böyle İstemezdi; Fahriye Abla, Kar, Serenad ve Olvido şiirleri

• Orhan Veli Kanık- İstanbul’u Dinliyorum şiiri; Garip, Vazgeçemediğim, Destan Gibi, Yenisi, Karşı, La Fontaine’nin Masalları, Nasrettin Hoca Hikâyeleri,

• Oktay Rıfat Horozcu- Garip, Yaşayıp Ölmek, Aşk ve Avarelik Üstüne Şiirler, Bir Kadının Penceresinden

• Melih Cevdet Anday- Garip, Rahatı Kaçan Ağaç, Telgrafhane, Teknenin Ölümü, Mikadonun Çöpleri, İçerdekiler

• Nazım Hikmet- Memleketimden İnsan Manzaraları, Kuvayı Milliye Destanı, Varan 3,Sesini Kaybeden Şehir, Benerci Kendini Niçin Öldürdü, Sevdalı Bulut

• Rıfat Ilgaz- Hababam Sınıfı, Yarenlik, Sınıf, Yaşadıkça, Üsküdar’da Sabah Oldu

• Ahmet Arif- Hasretinden Prangalar Eskittim

• Cahit Zarifoğlu- İşaret Çocukları, Yedi Güzel Adam, Menziller, Korku ve Yakarış

• Erdem Bayazıt- Sebeb Ey, Risaleler

• Özdemir Asaf- Dünya Kaçtı Gözüme, Lavinia, Yalnızlık Paylaşılmaz

• Attila İlhan- Cebbaroğlu Mehemmed, Duvar, Sisler Bulvarı, Yağmur Kaçağı, Ben Sana Mecburum, Bela Çiçeği, Abbas Yolcu, Kurtlar Sofrası, Bıçağın Ucu, Sırtlan Payı, Yaraya Tuz Basmak

• Cemal Süreya- Üvercinka, Göçebe, Beni Öp Sonra Doğur Beni, Sevda Sözleri, Güz Bitiği, Sıcak Nal

• İlhan Berk- Şenlikname, Güneşi Yakanların Selamı, İstanbul, Günaydın Yeryüzü, Türkiye Şarkısı, Köroğlu

• Edip Cansever- İkindi Üstü, Dirlik Düzenlik, Yerçekimli Karanfil

• Turgut Uyar- Arz-ı Hâl, Türkiye’m, Dünyanın En Güzel Arabistanı, Tütünler Islak, Göğe Bakma Durağı

• Sezai Karakoç- Mona Rosa, Hızırla Kırk Saat, Taha’nın Kitabı/Gül Muştusu, Körfez/ Şahdamar

• Ece Ayhan- Kınar Hanım’ın Denizleri, Bakışsız Bir Kedi Kara, Yort Savul

• Ülkü Tamer- Soğuk Otların Altında, Gök Onları Yanıltmaz, Virgülün Başından Geçenler

• Ataol Behramoğlu- Bir Ermeni General, Bir Gün Mutlaka, Yolculuk Özlem Cesaret ve Kavga Şiirleri

• İsmet Özel- Geceleyin Bir Koşu, Evet İsyan, Cinayetler Kitabı, Celladıma Gülümserken

• Haydar Ergülen- Karşılığını Bulamamış Sorular, Sokak Prensesi, Sırat Şiirleri, Eskiden Terzi

• Küçük İskender- Gözlerim Sığmıyor Yüzüme, Periler Ölürken Özür Diler, Suzidilara

• Âşık Mahzuni Şerif- İşte Gidiyorum Çeşm-i Siyahım, Bu Mezarda Bir Garip Var, Dom Dom Kurşunu, Yuh Yuh, Bizden Geriler

• Âşık Veysel- Deyişler, Sazımdan Sesler, Dostlar Beni Hatırlasın

• Neşet Ertaş- Zahidem, Gönül Dağı, Neredesin Sen

• Abdurrahim Karakoç- Hasan’a Mektuplar, Kan Yazısı, Vur Emri, Mihriban türküsü

• Hüseyin Nihal Atsız- Bozkurtların Ölümü, Bozkurtlar Diriliyor, Ruh Adam, Deli Kurt, Dalkavuklar Gecesi

• Peyami Safa- Cingöz Recai, Fatih Harbiye, Dokuzuncu Hariciye Koğuşu

• Tarık Buğra- Osmancık, Siyah Kehribar, Küçük Ağa, Firavun İmanı

• Samiha Ayverdi- Aşk Budur, Batmayan Gün, Yusufçuk, İbrahim Efendi Konağı, Bir Dünyadan Bir Dünyaya

• Halikarnas Balıkçısı (Cevat Şakir Kabaağaçlı)- Ege Kıyılarından, Merhaba Akdeniz, Ege’nin Dibi, Aganta Burina Burinata

• Memduh Şevket Esendal- Ayaşlı ile Kiracıları, Miras

• Selim İleri- Her Gece Bodrum, Cumartesi Yalnızlığı, Pastırma Yazı

• Sabahattin Ali- Kuyucaklı Yusuf, Kürk Mantolu Madonna, İçimizdeki Şeytan, Değirmen, Kağnı

• Orhan Kemal- Ekmek Kavgası, Hanımın Çiftliği, Çamaşırcının Kızı, Mahalle Kavgası, 72. Koğuş, Bereketli Topraklar Üzerinde

• Yaşar Kemal- İnce Memed, Üç Anadolu Efsanesi, Binboğalar Efsanesi, Teneke, Sarı Sıcak, Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana

• Kemal Tahir- Esir Şehrin İnsanları, Esir Şehrin Mahpusu, Bozkırdaki Çekirdek, Sağırdere

• Aziz Nesin- Zübük, İt Kuyruğu, Fil Hamdi, Ah Biz Eşekler, Rıfat Bey Neden Kaşınıyor

• Fakir Baykurt- Yılanların Öcü, Irazca’nın Dirliği, Onuncu Köy

• Kemal Bilbaşar- Pembe Kurt, Cemo, Memo, Irgatların Öfkesi

• Necati Cumalı- Susuz Yaz, Tütün Zamanı, Yağmurlar ve Topraklar

• Oğuz Atay- Korkuyu Beklerken, Tutunamayanlar, Tehlikeli Oyunlar, Bir Bilim Adamının Roman

• Yusuf Atılgan- Aylak Adam, Anayurt Oteli, Canistan

• Sait Faik Abasıyanık- Semaver, Sarnıç, Şahmerdan, Lüzumsuz Adam, Ma- halle Kahvesi, Havada Bulut, Kumpanya, Medarı Maişet Motoru

• Orhan Pamuk- Cevdet Bey ve Oğulları, Yeni Hayat, Benim Adım Kırmızı, Babamın Bavulu, Masumiyet Müzesi, Kafamda Bir Tuhaflık, Kırmızı Saçlı Kadın

• Ferit Edgü- O / Hakkâri’de Bir Mevsim, Eylülün Gölgesinde Bir Yazdı

• Adalet Ağaoğlu- Ölmeye Yatmak, Fikrimin İnce Gülü, Bir Düğün Gecesi

• Elif Şafak- Aşk, Siyah Süt, Araf, Baba ve Piç

• İhsan Oktay Anar- Puslu Kıtalar Atlası, Efrâsiyâb’ın Hikâyeleri, Amat, Suskunlar

• Tezer Özlü- Eski Bahçe

• Sevgi Soysal- Tutkulu Perçem, Tante Rosa, Yürümek

• Ahmet Ümit- Bir Ses Böler Geceyi, Sis ve Gece, Beyoğlu Rapsodisi, Bab-ı Esrar, Sultanı Öldürmek, Beyoğlu'nun En Güzel Abisi

• İskender Pala- Babil'de Ölüm İstanbul'da Aşk, Katre-i Matem, Od

• Haldun Taner- Keşanlı Ali Destanı, Günün Adamı, Huzur Çıkmazı, Devekuşuna Mektuplar, Şişhane’ye Yağmur Yağıyordu, Tuş, On İkiye Bir Var

• Nurullah Ataç– Günce, Günlerin Getirdiği, Karalama Defteri, Sözden Söze, Söz Arasında

• Falih Rıfkı Atay- Çankaya, Atatürk’ün Bana Anlattıkları, Denizaşırı, Yeni Rusya

• Şevket Süreyya Aydemir- Suyu Arayan Adam, Tek Adam, Toprak Uyanırsa

• Cemil Meriç- Bu Ülke, Umrandan Uygarlığa, Kırk Ambar

• Mina Urgan- Bir Dinazorun Anıları