Ayt Edebiyat Nasıl Çalışılır? Nereden Başlanmalı?

1) AYT EDEBİYAT KAÇ SORUDAN OLUŞUR VE KONULARA GÖRE SORU DAĞILIMI NASILDIR?

YKS (Yükseköğretim Kurumları Sınavı)’nin AYT kısmında bulunan edebiyat dersinden 2018 yılından bu yana toplamda 17 konu (alt başlıklar harici) ve 24 soru yer almaktadır. Genel istatistiklere bakıldığında güzel bir edebiyat neti almak isteyen öğrencilerin en az 20 neti görmesi gerekmektedir.

2024 AYT Edebiyat Dersi Konuları

• Anlam Bilgisi (Son 5 Yılda Toplam 23 Soru)
• Dil Bilgisi
• Güzel Sanatlar ve Edebiyat
• Metinlerin Sınıflandırılması
• Şiir Bilgisi (Son 5 Yılda Toplam 14 Soru)
• Edebi Sanatlar (Son 5 Yılda Toplam 7 Soru)
• Türk Edebiyatı Dönemleri
• İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı ve Geçiş Dönemi (Son 5 Yılda Toplam 4 
Soru)
• Halk Edebiyatı (Son 5 Yılda Toplam 10 Soru)
• Divan Edebiyatı (Son 5 Yılda Toplam 22 Soru)
• Tanzimat Edebiyatı (Son 5 Yılda Toplam 9 Soru)
• Edebiyat Akımları (Son 5 Yılda Toplam 5 Soru)
• Dünya Edebiyatı
• Servet-i Fünun Edebiyatı (Son 5 Yılda Toplam 6 Soru)
• Fecr-i Ati Edebiyatı
• Milli Edebiyat (Son 5 Yılda Toplam 5 Soru)
• Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı (Son 5 Yılda Toplam 17 Soru)

Yukarıda yazılan konu dağılımlarındaki genel soru istatistiklerine bakıldığında en çok çıkan konuların sırası ile anlam bilgisi, divan edebiyatı ve Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı olduğu kanısına varılmaktadır. Dolayısıyla, her sene soru çıkan konulara çalışırken mutlaka daha fazla önem verilmelidir.

2018-2023 Yılları AYT Edebiyat Soru Dağılımı

2) AYT EDEBİYATA NASIL ÇALIŞMALIYIZ?

Öncelikle, AYT edebiyat oldukça sözel ve ezber bir ders olduğundan dolayı asla okuyup geçerek çalışılmamalıdır. Aksi takdirde bilgilerin hafızada kalma süresi ancak o gün için geçerli olur ve sık tekrar edilmediği takdirde %90’ı unutulmaktadır. Konular nereden öğreniliyorsa öğrenilsin mutlaka yazarak yani dinlediğimiz yerden kendi cümlelerimizle notlar alarak ilerlenmelidir ve ilk kez öğreniyorsak tam anlamıyla kavramak çok önemlidir. Konuların çokluğundan kaynaklı olarak not almayı fazla uğraştırıcı bulanlar için kesinlikle bazı yayınlarda ya da kanallarda videolu konu anlatımları ile paralel giden video ders defterlerini öneriyorum. Videoda konu anlatılırken ders defteri üzerinden konuyu takip ederek üzerine kendi cümlelerinizle ekstra notlar almanız, kısaltmalar ya da ezber kolaylaştırıcı kodlamalar oluşturmanız hem hız kazanmanızı hem de konuya odaklanarak ilerlemenizi sağlayacaktır. Konulara çalışırken mutlaka kronolojik sıra ile çalışmalıyız. Mesela, şiir konusunu ayrı, hikâye konusunu ayrı değil de edebi bir dönemi çalışırken konuyu yıllarına ve başlıklarına göre direkt olarak ilerletmeliyiz. Yani her dönemi sırası geldiğinde toplu olarak ele almalıyız. Edebiyat için özet defterler, ezber kartları, el kitapları gibi konu anlatımlı materyaller de ilerleyişimizi ve tekrarlar yapmamızı kolaylaştıracaktır. Elbette çalışmalarınızın konu kısımları devam ederken pekiştirme amacıyla biten her konunun ardından hemen sonraseviyenize göre (kolay-orta-zor) en az 2 kaynaktan soru çözülmesi gerekmektedir. Bunun yanında tüm konular bittiğinde yazar-eser eşleştirmeleri yapmak, kavram kartları ya da haritaları oluşturmak (her dönem için ayrı) ezberimizi sağlamlaştıracaktır. Özellikle telefonumuza yazar-eser eşleştirmeleri içeren oyun uygulamaları (telefonların uygulama indirme kısımlarına yazıldığında çıkmaktadır) indirilebilir. Tüm edebi dönemler dahil olmak üzere konuları bitirdiğimizde genel tekrar videoları izleyerek bilgilerimizi pekiştirebilir, sınava yakın aile bireylerimiz ya da arkadaşlarımızdan destek alarak karşılıklı ezberler yapabilir (özellikler yazar-eser eşleştirmeleri için) ve bol branş çözüp yanlış yaptığımız her şeyi bir bilgi ajandası oluşturup not alırsak sınava kadar birçok şeyi unutma oranımız düşecektir. Özellikle denemelerdeki yanlışlarınızı ya da yeni öğrendiğiniz bilgileri bilgi ajandası oluşturup not 
alırsanız elinizin altından ihtiyaç duydukça çıkarıp ezberlerinizi yolda ya da sokakta bile tekrar edebilirsiniz. ☺Daha önce de dediğim gibi ezber bilgileri hatırlamak adına kodlamalar da 
oluşturabilirsiniz. Bu kodlama ya da kısaltmaları kendiniz akılda kalıcı, size hitap eden ve komik şekillerde yaparsanız kesinlikle ezberinizi unutmayacaksınız, ayrıca sık tekrarı da sakın ihmal etmeyin. ☺Son olarak, AYT edebiyatın 24 sorusunun belirli bir kısmını tabii ki yine paragraf oluşturmaktadır. Anlam bilgisi içeren bu kısım için elbette TYT Türkçe 
için çözeceğin düzenli paragraf soruları yeterli olacaktır. Paragrafları günlük en az 20 soru şeklinde çözmenizi tavsiye ederim. 

3) AYT EDEBİYATA HANGİ KONUDAN NE ZAMAN BAŞLAMALIYIZ?

Ayt edebiyatta yer alan paragraf sorularından bahsetmiştik. Bunları zaten TYT Türkçe çalışırken düzenli çözerek halledeceğimizden de. Dolayısıyla AYT 
edebiyat sorularında ortalama 3 ile 6 arasında gelecek olan bu paragraf soruları kesinlikle kaçırmamız gereken sorulardır. Bu sorular anlam bilgisi, dil ve iletişim gibi konuları içermektedir. Bunların dışında kalan ana başlıklar AYT edebiyatın sanat ile şiir ayrıntıları ile edebi dönemleri içermektedir. Dolayısıyla paragraf soruları dışında çalışmaya başlayacağımız ana kısımlar bu konulardır. Her biri bilgi ve ezber içerdiğinden çalışılarak çok rahat yapılabilecek konulardır yani bunları çalışmaktan kaçmamalıyız. Aksi takdirde herhangi bir mantığı yoktur. ☺

Burada ilk olarak edebi dönemleri kronolojik sıra ile çalışmaya başlamalıyız. Yani ilerleyişimiz edebiyatın ilk dönemlerini içeren “İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Dönemi” ile başlamalı, ardından geçiş dönemi, halk edebiyatı dönemi ve divan edebiyatı dönemi ile kronolojik olarak ilerleyerek Cumhuriyet 
döneminin sonuna kadar gelinmelidir. Tüm dönemleri bitirdikten sonra ise daha çok pratik uygulama ve örneklere dayalı olarak çalışılması gereken şiir bilgisi ve edebi sanatlar kısmı öğrenilmelidir. Çünkü sonlara yakın daha akılda kalıcı pratik örnekler görerek ilerleyebiliriz. Zaten son dakikaya kalınmaması adına ve ezberlerin, denemelerin, tekrarların daha rahat yapılması adına edebiyat çalışılmaya mutlaka sınava en az 4-5 ay kala başlanmalıdır ki her şey bittiğinde,rahat bir kafa ile sık sık deneme ve çözümleri yaparak eksiksiz şekilde sınava girebilelim. Bazı kişileri erkenden bitirip unutma eğilimi korkutsa da sürekli yapılması gereken unutma engelleyici pratikler konuların bitmesinin de üzerine aksine rahatlatıcı bir etki yaratmaktadır. AYT Edebiyatın nasıl çalışılması üzerine yazdığım bu yazıda umarım her birinize ufak da olsa bir faydam dokunmuştur. Sınav sürecinizde başarılar diler, AYT edebiyatı fullemenizi temenni ederim... ☺