YKS Sonrası Gelecek Planlaması: Hangi Adımları Atmalısınız?

Blog yazımızda YKS sonrası stres yönetimi, dikkat edilmesi gerekenler ve yapılması gerekenler üzerine konuşacağız.

⁠1. Sınav Sonuçları Açıklanmadan Önce Yapılacaklar

Sakin Kalma ve Bekleme Sürecini Yönetme:

YKS serüvenini atlattığınız zaman bir sonraki zorlayıcı süreç ise sonuç bekleme sürecidir. Bu süreçte sakin kalmak psikolojik sağlığınız için büyük bir önem taşır. Sınav ve sorularla ilgili gereken bilgileri edindikten sonra odağınızı sonuçtan ziyade daha genel olarak ilerleyişinize çevirmek sakin kalmanıza yardımcı olabilir. Bu süreçte yapılabilecek araştırmalar ve seçenekleri değerlendirmek sizlere iyi gelecektir.

Kendinizi Değerlendirin:

Sonuçlar açıklandığı zaman beklenmedik bir durumla karşılaşmamak için kendinizi objektif bir şekilde değerlendirin. Bu değerlendirme yıkıcı bir eleştiri olarak değil gerçek performansınızı ortaya çıkarmak amacı ile olsun. Bu durum sonuçlar açıklandıktan sonra nasıl bir yol izlemeniz gerektiğine karar vermenizde etkili olacaktır.

Ön Araştırma Yapın:

Hedefleriniz, istekleriniz doğrultusunda olası üniversite ve bölüm araştırmaları yapın. Seçenekleri netleştirmek ve avantajları-dezavantajları belirlemek ilerleyişinizde harita niteliği taşıyacaktır.

 2.Tercih Dönemi ve Üniversite Seçim Rehberi

Üniversite ve Bölüm Araştırması:

YKS sonuçları açıklandıktan sonra yapılması gereken ilk işlem detaylı üniversite ve bölüm araştırmasıdır. Bu aşamada hedefleriniz ve ilgileriniz doğrultusunda bir liste hazırlayarak işe başlayabilirsiniz. Tek tek ilerleyerek her bölüm ve üniversitenin sizler açısından avantajları ve dezavantajları hakkında bilgiler ekleyebilirsiniz. Bu süreçte pek çok faktör rol oynar; üniversitenin bulunduğu şehir, kampüs büyüklüğü ve imkanları, bölümün üniversitedeki başarısı ve akademik kadrosu, üniversitenin dil, iş ve staj imkanları (aynı zamanda şehrin de) gibi pek çok faktör sayılabilir. 

Tercih Listesi Hazırlama ve Tercih Döneminde Yapılması Gerekenler:

YKS tercih dönemi az önce de bahsettiğim gibi detaylı bir araştırma ister. Burada yapmış olduğunuz araştırmaları eleyerek sadeleştirme vakti gelmiştir. Tercih listesi hazırlarken istek sırasına dikkat etmelisiniz. Yazdığınız bölüm ve üniversiteler sizin yapmak istediğiniz mesleğe hitap etmelidir. Tercih listenize eklemeyi düşündüğünüz programların taban ve tavan başarı sıraları hakkında bilgi almak listeyi hazırlamaktaki ilk adımdır.  İlk baştaki tercihlere en çok istenilen ve başarı sıranızın üzerinde olan bölümler eklenmelidir. Daha sonrasında yine istenilen ve başarı sıralamanız ile yakın sıralamaya sahip bölümlere yer verilmelidir. En fazla maddenin bulunduğu tercih alanı burası olacaktır. Son sıralarda ise başarı sıranızın daha altında olan ve yerleşme oranınızın yüksek ve garanti olduğu bölümlere yer verilmelidir. Bu durum açıkta kalma ihtimalinizi minimum seviyeye indirecektir. 

Tercih listesine istenmeyen ve gelme durumunda kayıt yaptırılmayacak bölüm ve üniversiteler eklenmemelidir. Bu durum pek çok açıdan risk taşır. Eğer ki bir programa yerleştirilir ve kayıt yaptırmazsanız bir sonraki yıl okul puanı yarı yarıya düşecektir bu durum ise sıralamanızı olumsuz etkileyebilir. Aynı zamanda bir programa yerleştirilme durumunda ek yerleştirmeden de yararlanamazsınız. 

Ek olarak tercih etmiş olduğunuz bölüm ve üniversiteye dair özel koşullar hakkında da tercih kılavuzunu inceleyerek bilgi edinmek gerekir. 

3. Alternatif Eğitim ve Kariyer Yolları

YKS süreci sonrasında tercih edebileceğiniz çeşitli yollar bulunmaktadır.

Bunlardan ilki meslek yüksekokulları ve önlisans programları: Meslek yüksekokulları iki yıllık bir eğitim süreci sunan ve teknik bilgi ile ilerleyen üst düzeyde uygulayıcı meslek elemanı yetiştiren kurumlardır. Bu kurumlarda mesleki eğitime olan önem fazladır. Meslek yüksekokullarının eğitim sürecinde staj da bulunmaktadır. Bu staj süresinde öğrenci mesleği icra etmeye yönelik deneyim kazanmaktadır. 

Önlisans programları da dört yarıyılı yani iki yılı içeren yükseköğretim programıdır.

Bu programların sonrasında her yıl yapılan DGS yani dikey geçiş sınavı ile öğrenci kendi branşında bir lisan programında eğitimine devam edebilir. Dikey geçiş sınavına girebilmek için öğrencinin bölümden mezun olması ya da son sınıfta olması şartı bulunmaktadır.

Yurtdışı Eğitim Fırsatları:

YKS sonrasında değerlendirebileceğiniz bir başka seçenek ise yurtdışı eğitim fırsatlarıdır. Yurtdışı eğitim seçenekleri oldukça geniştir ve her ülkenin ve üniversitenin kendine göre koşulları bulunmaktadır. Yurtdışı eğitim planı oluştururken öncelikle bu koşullar hakkında bilgi edinmeniz gerekmektedir. Üniversite eğitiminizi tamamlamayı düşündüğünüz ülkenin kültürü, yaşam tarzı, eğitim kalitesi ve sizlere olan uygunluğu üniversite sürecinizin faydalı ve etkili geçmesi için önemlidir. Örneğin bazı ülkelerde üniversiteye yerleşmek için bir sınav şartı bulunmamaktadır ama istisna olarak Almanya’da bir üniversite eğitimi için YKS sınav puanına ihtiyaç vardır. Yurtdışında okumanın pek çok avantajı bulunmaktadır bunlardan ilki yabancı dil gelişimi olacaktır. İş ve sosyal yaşantıda olumlu etkisini görebileceğiniz dil gelişimi sizlere farklı kariyer kapılarını aralayabilir. Yurtdışı eğitim seçeneğini değerlendirirken yararlanabileceğiniz pek çok yurtdışı eğitim firması bulunmaktadır. Bu firmalarla iletişime geçerek ilerleyiş hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.

Kariyer ve Staj Olanakları: 

Kariyer yolculuğunuzu belirlemek ve geliştirmek için sizlere yardımcı olacak seçenekler mevcut. Bunlardan ilki dönemsel projeler ve staj imkanlarıdır. Proje ve stajlar sizlerin oldukça kıymetli deneyimler kazanmasını ve sürecin odak noktasına inerek her açıdan değerlendirmenizi sağlar. İş hayatına atılmadan önce deneyimlerinizi bu proje ve staj imkanları ile doldurabilirsiniz bu durum hazır hissetmenize de yardımcı olacaktır.

Ayrıca network yani ağınızı genişletmek kariyer sürecinin çok önemli bir parçasıdır. Tanıştığınız insanlarla ağınızı genişletebilir ve onlarla kurduğunuz iletişim sayesinde bu yolculukta farklı deneyimler kazanabilirsiniz. LinkedIn bu bağlamda oldukça destekleyici bir platformdur. Meslektaşlarınızla sık sık iletişim kurabilir ve onların tecrübelerinden yararlanabilirsiniz. Henüz mesleğe adım atmadıysanız bu meslekte belli bir süredir çalışan kişilerin yorumları ve bilig aktarımları sizler için altın değerindedir. Ek olarak bu süreçte mentörlük desteği de alabilirsiniz. Mentörler bireylere iş arama süreçlerinde, cv oluşturmada ve kariyer yollarını planlamada destek sunarlar.