Mekatronik Mühendisliği Nedir? Ne İş Yapar? Maaşları

İlk olarak 1969 yılında “mekanik” ve “elektronik” kelimelerinin birleştirilmesi sonucu ortaya çıkan mekatronik mühendisliği, farklı disiplinleri bir araya getiren bir iş koludur. Makine, elektronik, kontrol ve yazılım mühendisliği gibi birçok sektörü ilgilendiren teknolojilerin kullanımını gerektirir ve bu özellikleri sebebiyle modern çağa uygun bir meslek dalıdır. Her evde bulunan elektronik cihazların üretiminde de aktif olarak kullanıldığından gelişmeye açık ve geleceği parlak bölümler arasındadır. Peki mekatronik mühendisliği ne iş yapar ve iş imkanları nelerdir?

Mekatronik Mühendisliği Nedir?

Mekatronik mühendisliği, 20. yüzyılda ortaya çıkan ve çağın gelişmelerine ayak uydurarak dünya çapında kabul gören çok kontrollü bir mühendislik birimidir. Gelişen teknolojiye bağlı olarak yenilenen bu bölüm, özellikle bilgisayar sistemlerindeki ilerlemelerden etkilenir ve akıllı makineleri, faydalı ve ergonomik araçlar olarak yeniden tasarlamaya odaklanır. Bu nedenle “mekatronik mühendisliği nedir?” denildiğinde akla elektrik-elektronik, makine ve yazılım teknolojilerini birleştiren modern bir iş kolu gelmelidir. 

Mekatronik aynı zamanda robotik ve elektromanyetik mühendisliği ile eş zamanlı olarak da kullanılan bir endüstri terimidir. Dolayısıyla mekatronik mühendisliği; zamanı ve kaynakları ekonomik olarak verimli şekilde kullanmaya, mekanik sistemlerdeki üretkenliği artırmaya ve teknolojik tasarım yaparak günümüz şartlarına uygun ürünler üretmeye odaklanarak otomasyon ve imalat gibi süreçlerde büyüme için temel niteliği taşır.

Mekatronik Mühendisliği Ne İş Yapar?

Mekatronik mühendisliği, farklı mühendislik disiplinlerini birleştirerek modern gereksinimleri karşılayan ürünler ve hizmetler geliştirmeyi amaçlar. Bu nedenle bu alanda çalışan uzmanların yapması gereken bir dizi farklı görev ve sorumluluk bulunur:

• Elektronik sistemleri, bilgisayar teknolojilerini ve mekanik araçları kullanarak endüstriyel sorunlara çözüm üretmek,

• Farklı teknolojileri entegre ederek yeni nesil ürünler tasarlamak,

• İnsan iş gücü kullanımının tehlikeli olduğu madencilik, ormancılık, sualtı arama gibi alanlarda çalışmaya yetenekli elektronik ve mekanik sistemler geliştirmek,

• Mevcut üretim ve geliştirme süreçlerini analiz ederek iyileştirmeler yapmak,

• Üretim ve geliştirme projelerindeki kaynak gereksinimlerini belirlemek,

• Kalite ve performans artırımı için ekipman fizibilitesi yapmak ve çeşitli tasarım veya süreç gelişmeleri önermek,

• Mevcut ürün hatlarında verimliliği artırmak için mekanik ve elektronik konseptler geliştirmek,

• Karmaşık iş süreçlerini bilgisayar ve teknoloji kullanımı ile basitleştirmek ve simülasyonlar hazırlayarak elemanları bu alanlara hazırlamak.

Mekatronik mühendisliği, yeni nesil teknolojilere ve bilgisayar donanımlarına göre sürekli güncellenen bir meslektir. Bu nedenle bu alanda çalışan mühendislerin gelecekte daha farklı alanlara yayılma ve daha kapsamlı iş tanımlarına sahip olma potansiyeli oldukça fazladır.

Mekatronik Mühendisliği Çalışma Alanları

Mekatronik mühendisliği, makine ve araçlardaki işlev verimliliğini artırmak için elektronik, bilgisayar ve mekanik mühendisliği sorumluluklarını bir araya getirir. Bu da mekatronik mühendisliği iş imkanları açısından oldukça avantajlı bir faktördür. Üretim süreçlerini iyileştirmek için bilgisayar destekli tasarımlar geliştirmeden, montaj hattı ve maliyet kontrolü için testler yürütmeye kadar bir dizi farklı konuya yönelen mekatronik mühendisleri şu gibi  alanlarda iş bulabilirler:

• Endüstriyel Otomasyon,

• Robot Teknolojileri Tasarımı ve Uygulaması,

• Video Oyunları ve Yapay Zeka Uygulamaları,

• Otomotiv Endüstri,

• Havacılık Sektörü,

• Bankacılık Sektörü,

• Sağlık Sektörü,

• Silah ve Akıllı Silah Endüstrisi,

• Ulaşım Sektörü, 

• Gemi Endüstrisi,

• İnşaat Makineleri Tasarımı,

• Elektronik Ev Aletleri Sanayisi,

• Telekomünikasyon

Bu çalışma alanları, gelişen teknolojilere ve bağlı bulunan iş koluna göre kendi içinde genişletilebilir. Mekatronik mühendisliği bölümünden mezun olanların, farklı alanlarda uzmanlaşarak daha değişik mesleklere yönelmesi de mümkündür.

Mekatronik Mühendisliği Maaşları

Mekanik mühendisliği; son dönemde her alanda daha çok kullanılmaya başlayan robotik sistemleri ve bilgisayar teknolojilerini diğer mühendislik çalışmaları ile birleştiren bir disiplindir. Özellikle insan-makine etkileşiminde büyük önem taşır ve insansız hava ve kara taşıt sistemleri gibi, gelişmeye açık alanlarda çalışmaya yetkilidir. Bütün bu özellikleri sebebiyle dünya genelinde önemi artan kazançlı bir bölümdür. Bununla birlikte mekatronik mühendisliği maaş ortalaması çalışma alanı, sektör tercihi, işletme kapasitesi ve iş deneyimi gibi bir dizi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterir.

2024 yılı için Türkiye’de mekatronik mühendislerinin aldığı en düşük maaş 21.500 TL, en yüksek maaş 65.000 TL, genel ortalama ise 26.800 TL civarındadır. Fakat görev tanımı ve sorumlulukları gelişen teknolojilere bağlı olarak her geçen gün yenilenen bu mesleğin ileride çok daha tatmin edici bir ücret aralığına ilerlenmesi beklenebilir.

Mekatronik Mühendisliği Dersleri

Gelişmeye açık olan ve çağın şartlarına uyum sağlayan mekatronik mühendisliği, multidisipliner bir eğitim müfredatına dayanır fakat tercih edilen üniversiteye göre bu müfredatta bazı değişiklikler söz konusu olabilir. Ancak genel olarak mekatronik mühendisliği okuyan öğrenciler şu gibi derslerden sorumlu tutulurlar:

• Programlama ve Algoritma,

• Bilgisayar Destekli Teknik Resim,

• Mühendislik Matematiği,

• Mühendislik Ekonomisi,

• Statik,

• İmalat Teknikleri,

• Elektrik Devre Temelleri,

• Yapay Zeka ve Kontrol,

• Otomatik Kontrol,

• Uçak Mekatroniği,

• Alternatif Enerji Kaynakları,

• Programlanabilir Mantık Denetleyiciler,

• Elektronik Motor Sürücüleri,

• Ürün Geliştirme ve İnovasyon Yönetimi,

• Hidrolik Pnömatik Denetleyiciler

Mekatronik mühendisliği bölümü öğrencilerinin, 4 yıllık eğitim süresi içinde görmesi gereken bir dizi seçmeli ders ve zorunlu staj eğitimi de bulunur. Bu zaman diliminde aldığı bütün kredileri başarılı şekilde tamamlayan öğrenciler, bölümden mezun olarak “Mekatronik Mühendisliği” ünvanı alır ve ilgili sektörlerde çalışmaya hak kazanırlar. Dileyen öğrenciler, 4 yıllık eğitimin ardından yüksek lisans imkanlarını araştırarak akademik kariyerde ilerlemeyi de tercih edebilirler.