Makine Mühendisliği Nedir? Ne İş Yapar? Maaşları

Makine mühendisliği; ülkemizde ve dünyada en çok tercih edilen, kendi içinde birçok uzmanlık dalına ve alt birime ayrılmakla birlikte genellikle mekanik sistemlerin tasarım, analiz, üretim, bakım ve işletimine odaklanan bir mühendislik dalıdır. Fiziksel sistemlerin ve makinelerin geliştirilmesi ile ilgilenen bu disiplin, günümüzde sayısız endüstriyel sürecin iyileştirilmesine ve enerji verimliliği çalışmalarına dahil olur. Bu nedenle her zaman aktif olması beklenen, maaş ortalaması genel ortalamaların üzerinde bulunan önemli bir meslek grubudur. Peki makine mühendisliği ne iş yapar ve hangi alanlarda görev yapar?

Makine Mühendisliği Nedir?

Matematik mühendisliği, matematik ve fizik ilkelerini malzeme bilimi ile bir araya getiren bir disiplindir. En köklü ve geniş mühendislik birimlerinden olan matematik mühendisliği; mekanik, elektrik, dinamik, termodinamik, yapısal analiz gibi başlıca konulara odaklanır. Temel görev tanımı çeşitli makine sistemlerine dair tasarım, geliştirme, üretim ve bakım süreçlerini kontrol etmek olan makine mühendisleri, aynı zamanda yeni nesil fiziksel sistemlerin geliştirilmesine ve mevcut endüstriyel süreçlerin iyileştirilmesine de katkı sağlarlar. 

Bu nedenle makine mühendisliği nedir denildiğinde; çeşitli mekanik sistemleri enerji dönüşümü, kontrol sistemleri, malzeme mühendisliği ve termal bilimler gibi birçok konu ile birleştiren oldukça geniş bir disiplinin düşünülmesi gerekir. Bu ilkelere bağlı olarak robotikten tıbbi cihazlara, silahlardan ısıtma soğutma sistemlerine kadar sayısız ekipman ve üretim tesisinde görev yapan makine mühendisliği, kapsam alanı her geçen gün daha da zenginleşen bir mühendislik dalıdır.

Makine Mühendisliği Ne İş Yapar?

Makine mühendisleri; temel fizik kanunlarından yola çıkarak ve ilgi alanına uygun olan diğer disiplinlere ait prensiplerden faydalanarak çeşitli makineler ve ekipmanlar geliştiren, tasarlayan, kontrol eden kişilerdir.Birçok alanda faaliyet gösterebilen makine mühendislerinin en genel görev tanımları şu şekilde özetlenebilir: 

• Bilgisayar destekli tasarım (CAD) yazılımlarını kullanarak yeni ürün ve makine tasarlama, imal etme veya mevcut olanları geliştirerek daha verimli ve işlevsel hale getirme,

• Tasarımı yapılan ekipmanları üretmek için doğru süreçleri planlama ve yönetme; gerektiğinde metal işleme, döküm, CNC işleme gibi üretim teknolojilerini duruma göre entegre etme,

• Isı transferi ve termodinamik prensiplerini ilgilendiren enerji sistemleri alanında çeşitli kontrol ve takip çalışmaları yürütme,

• Makine özelliklerini optimize ederken en uygun maliyetli ve işlevsel malzemeleri seçerek en ucuza en kaliteli ürünleri üretme,

• Mekanik sistem hareketlerini analiz ederek çeşitli dayanıklılık ve titreşim testleri yapma ve bu şekilde iş sağlığını ve güvenliğini iyileştirme,

• Mevcut sistemlerin bakım, onarım çalışmaları ile ilgilenerek süreç iyileştirme ve verim artırma konularına yoğunlaşma.

Makine mühendislerinin  görev ve sorumlulukları genellikle uzmanlık alanına, bağlı bulunan şirkete ve sektöre göre farklılaşır. Bu da ek olarak bir dizi yeni görev tanımının eklenmesine ve iş kapsamının değişmesine yol açabilir.

Makine Mühendisliği Çalışma Alanları

Mekanik ekipmanlar ile ilgilenen makine mühendisleri genellikle fabrikalarda ve üretim tesislerinde görev alırlar. Tercihe bağlı olarak kamu kurum ve kuruluşlarında çalışmayı da tercih edebilirler. Bir dizi farklı yetkinlik ve uzmanlık isteyen makine mühendisliği iş imkanları oldukça çeşitlidir. Üniversitelerin ilgili bölümünden mezun olan kişilerin, yoğunlaşmak istedikleri konulara bağlı olarak çalışmayı tercih ettiği başlıca alanlar şunlardır:

• Enerji Sektörü

• Otomotiv Endüstrisi

• Havacılık ve Uzay Endüstrisi

• Savunma Sanayii

• Tüketici Ürünleri Üretimi

• Üretim ve İmalat

• Gıda ve İçecek Endüstrisi

• İnşaat ve Altyapı

• Tıbbi Cihaz ve Sağlık Teknolojileri

• Çevre ve Enerji Verimliliği

• Oyun ve Eğlence Endüstrisi

• Telekomünikasyon

• Akademik ve Araştırma

Makine mühendisleri, çok disiplinli bir eğitim alarak birçok farklı sektör ve projede etkili rol oynayabilirler. Buna bağlı olarak, makine mühendisliği kariyer planlaması istenen şekilde yönetilebilir.

Makine Mühendisliği Maaşları

Makine mühendisliği, dünyanın her yerinde ve hemen her sektörde geçerliliği olan multidisipliner bir mühendislik dalıdır. Her alanda oldukça hayati göreve sahip olan makine mühendisliği maaş ortalamaları da genel olarak ortalamaların üzerindedir. Elbette çalışma deneyimi, lokasyon, sektör, firma büyüklüğü benzeri bir dizi faktör aylık maaşların değişmesinde büyük etkiye sahiptir.

Genel olarak 2024 yılında Türkiye’de makine mühendislerinin aldığı en düşük ücret 24.200 TL, en yüksek ücret ise 75.000 TL’dir. Mesleki hayatının ortalarında olan ve ortalama bilgi birikimi ile iş hayatını sürdüren makine mühendisleri ortalama 30.300 TL ile 33.000 TL arası maaş alır. Zamana, sektörel büyümeye ve ek uzmanlıklara bağlı olarak bu kazançların artırılması mümkündür.

Makine Mühendisliği Dersleri

Üniversitelerin Mühendislik Fakültelerinde, 8 yarıyılda tamamlanan makine mühendisliği bölümünün kapsamı oldukça geniştir. Yalnızca sayısal taban puanı ile girilen bir bölüm olduğundan, öğrencilerin bu süreçte gördüğü derslerin büyük çoğunluğunu Fizik ve Matematik dersleri içerir. Ders programı, üniversiteler arasında değişiklik göstermekle birlikte genellikle şu konulara odaklanır:

• Statik

• Termodinamik

• Mukavemet

• Akışkan Mekaniği

• Teknik Resim

• Bilgisayar Destekli Çizim

• İmal Usulleri

• İmalatta PLC Sistemleri

• Ölçme ve Kontrol

• Motor Elemanları

• İçten Yanmalı Motorlar

• Yakıtlar ve Yanma

• Hidrolik Makineler

• Makine Teorisi ve Dinamiği

• Alternatif Enerji Kaynakları

4 yıllık eğitim hayatı boyunca yukarıdaki derslerin yanı sıra; öğrencilerin aralarından tercih edebilecekleri çeşitli dersler, zorunlu staj çalışmaları ve proje ödevleri de bulunur. Aldığı bütün kredileri başarılı şekilde vererek eğitim hayatını sonlandıran öğrenciler “Makine Mühendisi” unvanı alarak iş hayatına adım atabilirler.