Jeoloji Mühendisliği Nedir? Ne İş Yapar? Maaşları

Jeoloji mühendisliği, ülkemizdeki en popüler mühendislik birimlerinden biridir. Yeryüzündeki doğal kaynakların araştırılmasından ve jeolojik oluşumların değerlendirilmesinden sorumlu olan jeoloji mühendisliği geniş iş imkanları ile dikkat çeker. Maden, petrol, kömür gibi önemli yeraltı kaynaklarının çıkarılma planlamasında rol oynayan jeoloji mühendisleri, yüksek fiyatla işe girme şansı elde ederler. O halde ülkemizde ve dünyadaki en geçerli mesleklerden olan jeoloji mühendisliği nedir ve çalışma şartları nasıldır, yakından bakalım!

Jeoloji Mühendisliği Nedir?

Jeoloji mühendisliği, yerküre araştırmaları yaparak dünya altyapısının ve yüzeyinin anlaşılmasını sağlayan bir disiplindir. Temel mühendislik prensiplerinin yanı sıra madencilik, yeraltı suyu, atık yönetimi ve haritalandırma gibi bir dizi farklı alanda analizler yapan jeoloji mühendisliği, bölgesel kalkınmaya yardımcı olacak önemli veriler toplar. Bu şekilde yerleşim alanı ve kent planının daha kullanışlı hale getirilmesine yardımcı olur. Ayrıca enerji kaynaklarının maksimum verimle çıkarılması ve kullanılması üzerinde söz sahibidir. Buna bağlı olarak çalışma odağı büyük ölçekli inşaat faaliyetlerinden doğal kaynak araştırmalarına ve bilimsel tetkiklere kadar uzanabilir. 

Jeoloji Mühendisliği Ne İş Yapar?

Toprak ve kaya formasyonlarının oluşumu ile ilgili kapsamlı çalışmalar yürüten jeoloji mühendisleri, diğer disiplinlerle bir arada çalışarak çeşitli maden ve inşaat projelerinin hayata geçirilmesine katkıda bulunurlar. Mevcut enerji kaynaklarının verimli şekilde çıkarılması, dağıtılması ve işletilmesi adına önemli role sahip olan bu kişiler, alanında yetkinlik sahibi uzmanlardır. Multidisipliner bir alanda faaliyet gösteren jeoloji mühendislerinin en yaygın sorumlulukları arasında ise şunlar bulunur:

• Maden rezervuarlarının karakterini ve çıkarılabilirliğini analiz ederek proje yönetimi sağlamak

• Madencilikte kullanılan arızaları ekipmanların bakımını ve onarımını yapmak

• Petrol ve gaz sondaj projelerini değerlendirmek ve planlamak

• Bir bölgedeki jeotermal enerji potansiyelini değerlendirmek 

• Hidroelektrik ve rüzgar enerjisi gibi enerji projelerine uyumluluğu tespit etmek için zemin analizi yapmak

• Jeolojik haritaları ve fotoğrafları inceleyerek havalimanı, köprü, baraj gibi projelerde saha seçimine yardımcı olmak

• Yeraltı durumunun analizini yaparak yapı stabilitesi ve zemin iyileştirmesi gerektiren inşaat projelerinde görev almak

• Kaynakların çevresel etkisini değerlendirerek doğal kaynak tüketimi hakkında danışmanlık vermek

• Çeşitli işletme, tesis ve fabrikalardaki kirlilik tespiti, analiz ve temizleme projelerini yürütmek

Yukarıdaki görevler jeoloji mühendisliği ne iş yapar en basit haliyle açıklamak için yeterlidir. Ancak tercih edilen sektöre, kişisel yönelimlere ve yeni gelişen enerji çıkarma ve işleme yöntemlerine bağlı olarak bu iş tanımlarını genişletmek mümkündür.

Jeoloji Mühendisliği Çalışma Alanları

Jeoloji mühendisleri, hem mühendis hem jeolog ünvanı elde eden kişilerdir. Bu nedenle jeoloji mühendisliği iş imkanları yenilenebilir enerji kaynaklarının araştırılmasından altyapı projelerinin planlanmasına veya verimli maden çıkarma alanlarının tespit edilmesine kadar oldukça geniş bir aralığı kapsar. Bu meslekte faaliyet gösteren mühendislerin çalışmayı tercih ettiği başlıca alanlar ise şunlardır:

• İnşaat Sektörü

• Madencilik Sektörü

• Petrol ve Gaz Enstitüleri

• Enerji Projelendirmeleri

• Çevresel Danışmanlık Şirketleri

• Üniversiteler ve Araştırma Kurumları

• Devlet Su İşleri (DSİ)

• Karayolları Müdürlükleri

• Elektrik İşletmeleri ve Rafineriler

• Maden Tetkik Arama (MTA)

• Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO)

Jeoloji mühendisleri, doğal kaynakların sürdürülebilir yönetimini ve maden projelerinin güvenli faaliyet göstermesini gerektiren her alanda çalışabilirler. Mühendisliği çevre ve doğa bilimleri ile birleştiren bu bölüm, oldukça geniş yelpazede iş olanakları sunar.

Jeoloji Mühendisliği Maaşları

Jeoloji mühendisliğinde çalışma şartları birçok etmene göre değişebilir. Genellikle Türkiye’deki jeoloji mühendisliği maaş ortalaması 32.500 TL ile 37.500 TL arasında olsa da deneyimin artmasına bağlı olarak bu ücretler 75.000 TL’ye kadar artış gösterebilir. Kişisel başarılar, bağlı bulunan kurum ve akademik geçmiş gibi birçok faktör aylık kazançları artırma etkisine sahiptir. 

Jeoloji mühendisleri yerküreyi anlayan, teknik araç gereçler ve yazılımlar kullanarak doğru veriler sunan kişilerdir. Bu tür özellikler bu meslek grubuna evrensel bir nitelik kazandırır ve yurt dışı çalışma olanakları açısından avantaj sağlar. Bu nedenle kendini geliştirmeye ve öğrenmeye açık kişiler uluslararası kanallar aracılığı ile çok daha yüksek ücretli işlere başvuruda bulunabilirler.

Jeoloji Mühendisliği Dersleri

Jeoloji mühendisliği; madencilik, inşaat, petrol gibi diğer mühendislik birimlerine dair unsurlar içeren ve ek olarak yer bilimlerini kapsayan karma bir disiplindir. Üniversitelerin “Mühendislik Fakülteleri”nde alınan eğitim 4 yılda tamamlanır. Bu zaman zarfında öğrenciler mekanik, fizik, kimya ve jeoloji uygulamaları gibi bir dizi farklı alanda ders materyalinden sorumlu olurlar. Her üniversite kendi müfredatını belirliyor olsa da jeoloji mühendisliği bölüm dersleri genellikle şu şekildedir:

• Genel Jeoloji

• Teknik Resim

• Saha Jeolojisi

• Stratigrafi

• Mineraloji

• Paleontoloji

• Kaya Mekaniği

• Maden Yatakları

• Maden Jeolojisi 

• Maden Arama Teknikleri

• Metamorfik Petroloji

Bu derslerin birçoğu uygulamalı proje çalışmaları veya saha görevlendirmeleri ile desteklenir. Ayrıca eğitimin ilerleyen yıllarında zorunlu stajlar da mezuniyet şartlarında etkili olmaya başlar. Zorunlu kredilerini başarılı şekilde tamamlayarak staj ve bitirme projelerini teslim eden öğrenciler, “Jeoloji Mühendisi” unvanı ile iş hayatına adım atabilirler.