Genetik Mühendisliği Nedir? Ne İş Yapar? Maaşları

Genetik mühendisliği, teknolojinin gelişmesine bağlı olarak giderek popülerleşen bir mühendislik dalıdır ve bu nedenle fazla ilgi görür. Genler üzerine çalışmalar yapan genetik mühendisliği, teknik verileri biyoloji bilimi ile birleştirir. Böylece genlerin bugüne kadar nasıl şekillendiğini ve gelecekte nelerin değişebileceğini belirler. Biyolojik kalıtım ve çeşitlilik gibi konularda araştırmalar yapan genetik mühendisleri, oldukça yüksek maaş ortalarının bulunduğu keyifli bir alanda çalışma şansı elde ederler. Bu da genetik mühendisliğini özellikle üniversite tercihi yapacaklar için ilgi çekici bir bölüm haline getirir. Peki genetik mühendisliği nedir, nasıl olunur ve ne iş yapar?

Genetik Mühendisliği Nedir?

Genetik mühendisliği, genetik materyallerin kalıtım ve biyolojik manipülasyon yoluyla değişimini inceleyen bir disiplindir. Biyoloji bilimini mühendislik prensipleri ile birleştiren bu disiplin, kimi zaman biyoteknolojik mühendislik olarak da geçer. Bu alanın temel amacı, DNA, RNA ve protein gibi genetik materyaller üzerinde çeşitli değişiklikler yaparak özel fonksiyonların ve özelliklerin geliştirilmesini sağlamaktır. Bu bakımdan geleceği etkileme ve yeni nesilleri şekillendirme gücü bulunur. Ayrıca mezunlarına çeşitli laboratuvarlarda, araştırma ve ilaç firmalarında, sağlık sektöründe veya tarımsal teknolojiler gibi gen birleşimlerinin önemli olduğu birçok farklı alanda çalışma olanağı tanır.

Genetik Mühendisliği Ne İş Yapar?

Biyoloji, biyokimya, moleküler biyoloji ve mikrobiyoloji gibi bir dizi prensibi kullanan genetik mühendisliği, çağımızın yükselişteki meslek grupları arasındadır. Bu nedenle genetik mühendisliği ne iş yapar, çok tartışılan bir konudur. Bu alan, kullandığı teknikler ve veriye dayalı çalışma sistemi sebebiyle mühendislik disiplini ile örtüşür. Fakat klasik mühendislik bölümlerinden farklı olarak bilimsel araştırmaya ve biyolojinin bir parçası olan genetiğe odaklanır. Dolayısıyla mezunlarına genler üzerinde çalışmalar yaparak laboratuvar hayatına dahil olma şansı sunar. Oldukça geniş bir görev tanımına sahip olan genetik mühendisleri insan başta gelmek üzere, birçok canlının yaşamsal durumunu inceleyerek şu gibi çalışmalar yürütebilirler:

• Bitkilerin genetik yapısında optimizasyonlar yaparak hastalıklara ve iklim koşullarına daha dirençli ve besleyici olmalarını sağlamak

• Tarımsal verimliliği artırmak üzere tohum geliştirme çalışmaları yürütmek ve beslenme zincirinin korunmasına yardımcı olmak

• Mikroorganizmaların yapısını değiştirerek çeşitli ilaç formüllerinin üretimine katkıda bulunmak

• Hücre tedavisi ve gen terapisi gibi alanlara yönelik uygulamalar geliştirmek

• Genetik hastalıkların teşhis ve tedavi yöntemlerini araştırarak geliştirmek

• Mikroorganizma yapısını inceleyerek su ve toprak kirliliği ile mücadele etmek

• Hayvanların gen yapısı ile oynayarak hızlı büyüme ve gelişme özelliklerini artırmak

• Genetik mühendislik uygulamalarının etik boyutlarını incelemek ve raporlamak

• Çeşitli laboratuvarlarda görev alarak projeleri yönlendirmek, takip etmek ve analizler yapmak

Genleri yalıtma, çoğaltma ve birleştirme konularında uzman olan genetik mühendisleri, gen üzerine çalışma gerektiren her sektörde görev alabilirler. Dolayısıyla hem az mezun veren hem de çalışma alanı sürekli genişleyen bu disiplin, iş garantisi yüksek bir mühendislik bölümüdür.

Genetik Mühendisliği Çalışma Alanları

Biyolojinin bir parçası olan genetiğe odaklanan genetik mühendisliği, kendi içinde tarım biyoteknolojisi, çevre biyoteknolojisi, hayvan biyoteknolojisi ve sentetik biyoloji gibi çeşitli kollara ayrılır. Bu bakımdan genetik mühendislerinin, keyif aldığı alana yönelerek birçok canlı üzerinde ve sektörde çalışma şansı bulunur. Ancak en çok tercih edilen genetik mühendisliği iş imkanları arasında şunlar sıralanabilir:

• Üniversitelerin moleküler biyoloji ve genetik bölümleri

• İlaç firmalarının araştırma geliştirme departmanları

• Hastanelerin kök hücre, hastalık teşhis ve tüp bebek tedavi laboratuvarları

• Biyoteknoloji firmalarının cihaz ve tedavi geliştirme alanları

• Aşı araştırma ve geliştirme laboratuvarları

• Kanser tedavi merkezlerinin ilgili departmanları

• Bitki ve hayvan genetiği araştırma kurumları

• Çevresel kirlilik ile mücadele kurumları

• Yapay devre ve organizma birleştirme projeleri

Genetik mühendisliği, günümüzde teknoloji ile paralel şekilde gelişmeye devam etmektedir. Bu durum, uzmanların zamanla oluşacak sektörel taleplere ve insan hayatını kolaylaştıracak gereksinimlere bağlı olarak daha farklı alanlara yönelme potansiyelini artıran bir faktördür.

Genetik Mühendisliği Maaşları

Genetik mühendisliği, ilgi gören mesleklerden biri olduğundan mezunlarına yüksek ücretlerle çalışma şansı tanır. Türkiye’de çeşitli devlet kurumlarında ve özel sektör firmalarında kariyer yapma fırsatı elde eden mühendisler, aylık ortalama 65.000 TL kazanç sağlarlar. Yeni mezunları için bu meblağ 50.000 TL’den başlar ve zaman içinde kademeli şekilde yükselir. Alanında bir süredir çalışan uzman genetik mühendisleri 130.000 TL - 140.000 TL’ye varan gelir elde edebilirler. 

Bölümün aynı zamanda yurt dışı ayağının olması ve mezunlarına uluslararası firmalarda çalışma şansı sunması da önemli bir avantajdır. Yurt dışında çalışan uzmanlar için bu tutarlar çok daha yüksek seviyelere çıkabilir. Özetle, genetik mühendisliği maaş ortalaması genellikle yüksektir ve sektöre, firmaya, çalışma şartlarına göre değişir. Ancak bu disiplinin zamanla öneminin daha iyi anlaşılacağı beklendiğinden maaşlarda hızlı bir artış söz konusu olabilir.

Genetik Mühendisliği Dersleri

Genetik mühendisliği, kimi üniversitelerde “Moleküler Biyoloji ve Genetik” olarak geçer. Türkiye’de sayılı üniversitede bulunan bu bölümde eğitim müfredatı yoğun ve disiplinli bir programı takip eder. Bölüme girmeye hak kazanan öğrenciler, eğitimin ilk yıllarında problem tanıma, analiz etme ve sorun çözme yetilerini geliştirmek için Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji, Manyetizma, İstatistik ve Olasılık gibi mühendislik dersleri alırlar. Temel teknik bilginin ardından yeni fikir ve ürün geliştirme becerilerinin kazanımı için Hücre Biyolojisi, Mikrobiyoloji, Organik Kimya, Biyokimya, Genetik Mühendisliği İlkeleri, Gen Terapisi, Biyoteknoloji, Biyoreaktör Tasarımı, Biyoetik, Genetik Hukuk ve Etik gibi daha çok alana yönelik dersler işlenir.

Bölüm derslerinin yanı sıra seçmeli derslerini, laboratuvar ödevlerini, stajlarını ve bitirme projelerini başarıyla tamamlayan öğrenciler, 4 yıllık eğitimin ardından “Genetik Mühendisi” unvanı alarak çalışmaya başlayabilirler.