Gastronomi Bölümü Nedir? Ne İş Yapar? Maaşları

Gastronomi; farklı kültürlerdeki yemek yeme alışkanlıkları ve öğünler üzerine inceleme yapan, sonuç olarak ortaya yaratıcı tarifler çıkarmayı hedefleyen bir disiplindir. İlk olarak 1801 yılında adından söz ettirmeye başlayan gastronomi kelimesi, yemek yeme kurallarını ve geleneklerini inceler. Günümüzde genellikle aşçılık ile karıştırılsa da bilimsel yönüyle bu meslekten ayrılır. Nitekim üniversitelerin Gastronomi ve Mutfak Sanatları bölümlerinde okutulan Gastronomi Bölümü, daha çok mutfağa ve yemeğe sanatsal bir açıdan bakar. Bu nedenle üniversite sınavında bu bölümü seçmeyi planlayan adayların öncelikle gastronomi bölümü nedir ve mezunların tercih edebileceği farklı çalışma alanları nelerdir incelemesi gerekir.

Gastronomi Bölümü Nedir?

Gastronomi, bilinen “aşçılık” teriminden oldukça farklı bir yemek sanatıdır. Daha çok yiyeceklerin sağlığa uygun koşullarda ve hem damak hem göz zevkine uygun şekilde hazırlanmasına odaklanır. Gastronomi bölümündeki temel hedef, dünya kültüründeki farklı yiyecek ve içecek çeşitleri hakkında bilgi sahibi olan, bu gelenekleri yenileyerek modernize edebilen, dolayısıyla yeme-içme kültürünü zenginleştiren uzmanlar yetiştirmektir. Bu bakımdan düşünüldüğünde gastronomi bölümü, yerel yemeklere uluslararası popülarite kazandırmada etkilidir ve bu bakımdan başlı başına bir turizm unsuru olabilir.

Gastronomi bölümünde, yemek yeme ihtiyacını karşılamaktan çok milletler ve kültürler arası bağ oluşturacak tarifleri öne çıkarma fikri vurgulanır. Bu da ancak yemek yaparken farklı pişirme stillerini kullanmayı bilen, iyi ve kaliteli yemek hazırlamayı hedefleyen, işini sanat olarak gören kişiler yetiştirmekle mümkün olur. Besinleri sadece sunumu ve içeriğinden ziyade kültürel etkileri ve yaşama katkıları bakımından da inceleyen gastronomlar, aynı zamanda gıdaları verimli saklama ve kullanma gibi bilimsel konularda da kendini geliştirmiş uzmanlardır. Dolayısıyla yeme-içme sektöründe hizmet veren işletmelerin iş verimini artırmalarına, menülerin besin alerjileri gibi sağlık unsurları göz edilerek yenilenmesine ve yerel mutfakların global ölçekte tanıtılmasına katkı sağlarlar. Ayrıca hangi yiyecek ve içecek türlerinin uyumlu olduğunu belirleme, başlangıçtan tatlıya kadar tüketilecek her ek gıdayı tasarlama gibi konular da bu disiplin çerçevesinde kapsamlı biçimde ele alınır. Şimdi de gastronomi bölümü ne iş yapar ve mezunlar hangi unvanlarla çalışır, yakından bakalım.

Gastronomi Mezunları Ne İş Yapar?

Gastronomi, yiyecek ve içecek kültürünü dönüştürmeyi hedefleyen bir sanat ve bilim dalıdır. Bu yönüyle hem bir meslek dalı hem de sanat koludur. Dolayısıyla gastronomi bölümü mezunlarının çalışma alanları, daha çok bireysel ilgi alanları ve kendini geliştirme şekli ile ilişkilidir. Ancak mezunların yaygın olarak çalışmayı tercih ettiği alanlardan bazıları şunlardır:

• Aşçı: Yiyecekleri hazırlama, pişirme, sunma ve mutfak hijyenini sağlama,

• Mutfak Şefi: Mutfak operasyonlarını yönetme, personeli denetleme ve menü geliştirme,

• Ar-Ge Şefi: Yeni yiyecek ve içecek türlerinin geliştirilmesine yardımcı olma, ekip arası koordinasyon sağlama, yenilikçi ürünler ve tarifler bulma,

• F&B Müdürü: Restorandaki yeme-içme operasyonlarını yönetme, menüyü planlama, tedarik zincir yönetimine katılma ve bütçe hesaplama,

• Restoran Müdürü: Restoran operasyonlarını ve personeli denetleme, müşteri hizmet kalitesini artırma,

• Catering Yöneticisi: Özel organizasyonlardaki menü planını belirleme, hazırlama, sunma ve müşteri taleplerini karşılama,

• Gastronomi Yazarı: Yiyecekler, içecekler ve restoranlar hakkında kritik yazma, yeni yemek tarifleri paylaşma ve gastronomi turizmine faydalı içerikler üretme,

• Gastronomi Danışmanı: Restoran ve işletmeler için iş modeli oluşturma, yaratıcı menüler hazırlama, mutfak operasyonları ve müşteri deneyimi konusunda danışmanlık yapma,

• Gıda Güvenliği Uzmanı: Gıda işletmelerindeki hijyen standartlarını kontrol etme ve koruma, kalite standartlarını geliştirme,

• Gıda Teknolojisi Uzmanı: Gıda üretim teknolojilerini araştırma, uygulama ve geliştirme, verimliliği artıran yeni çözümler sunma.

Gastronomi bölümü mezunları sahip oldukları bilgi birikimi ve farkındalık sayesinde yeme-içme sektörünün herhangi bir yerinde iş bulabilirler. Ayrıca yeni formülasyonlar ve reçeteler hazırlayarak kendi içeriklerini üretebilir, sosyal medya üzerinden danışmanlık hizmeti verebilir veya girişimcilik fikirleri geliştirebilirler. Ek olarak ekmek, sos, pastane gibi daha niş alanlara yönelerek kendi uzmanlık dallarını da belirleyebilirler. Tercih eden kişiler Turizm Bakanlığı ile ortak projelerde çalışarak Hatay ve Gaziantep gibi UNESCO listesinde bulunan yerel mutfakları yurt dışına tanıtma görevine de getirilebilir.

Gastronomi Mezunları Çalışma Alanları

Gastronomi bölümünden mezun olan kişiler oldukça geniş yelpazede iş imkanlarına sahiptirler. Genel olarak yeme-içme sektörünün farklı birimlerinde kendini geliştirme imkanı olan bu kişileri ayrıca şu alanlara yönelebilirler:

• Otelcilik ve Turizm Sektörü,

• Eğitim Sektörü,

• Restoranlar,

• Catering Firmaları,

• Gıda Laboratuvarları,

• Gıda Ambalajlama Firmaları,

• Danışmanlık Hizmetleri,

• Gastronomi Blogları ve Dergileri,

• Medya Yayın Kuruluşları,

• Gıda Üretim Tesisleri.

Gastronomi bölümü mezunları, iş bakımından oldukça şanslı konumdadır. Sektörün doğrudan müşteri ve insan ihtiyaçlarına hizmet etmesi, yeni teknolojiler ve gıda verimi gibi konularla birlikte gelişmesi sürdürülebilirliği bakımından önemlidir. Nitekim bu bölüm, önemi her geçen gün artan ve mezunlarına daha fazla değer verilen bir bölüm olarak öne çıkmaktadır.

Gastronomi Maaşları

Gastronomi bölümünden mezun olanların iş hayatında tercih edebileceği birçok uzmanlık alanı bulunur. Genel olarak eğitimin ardından kariyerine mutfakta devam eden kişiler için ortalama kazançlar 33.000 TL civarından başlar. Zamanla mutfakta ve kişisel hayatta edinilen deneyimle birlikte gastronomi bölümü maaşları da artarak 45.000 TL - 50.000 TL bandına çıkar. Ancak mezunlar için esas kazanç “Mutfak Şefi” ünvanı aldıktan sonra başlar. Bu aşamada prestijli bir restoranda görev alan kişiler için aylık kazançların 80.000 TL üzeri olması beklenir. “Michelin Yıldızı” gibi dünya çapında geçerliliği olan bir restorana veya yurt dışı bağlantılı işletmelere geçenler içinse çok daha ciddi maaşlar söz konusu olabilir.

Meslek hayatına girişimci olarak devam edenler veya belirli bir yayın kuruluşunda yorumcu olarak görev alanlar için de aynı şekilde yüksek maaşlar söz konusudur. Ancak genel geçer bir ortalamadan bahsetmek mümkün olmaz. Nitekim meslek hayatındaki fırsatların sonsuzluğu bu bölümü mezunlar için ekstra avantajlı ve heyecanlı hale getirir. 

Gastronomi Bölümü Dersleri

Gastronomi bölümü üniversitelerde 8 yarıyılda tamamlanan sözel bir bölümdür. Öğrenciler eğitim süresince birçok uygulamalı ve teorik ders alırlar. Bu derslerin anlatımı ve gösterim şekli üniversiteler arası değişiklik göstermekle birlikte, sıklıkla şu isimlerle anılır:

• Gastronomiye Giriş,

• Gıda Teknolojileri,

• Temel Mutfak Teknikleri,

• Besin Güvenliği ve Hijyen,

• Estetik ve Sanat Felsefesi,

• Maliyet Muhasebesi,

• Yiyecek İçecek Pazarlaması,

• Mutfak Planlaması ve Tasarımı,

• Şarap Bilimi,

• Dünya Mutfakları,

• Mutfak Uygulamaları,

• Ziyafet Yönetimi,

• Temel Pastacılık,

• Hukuk,

• Ekonomi.

Elbette gastronomi bölümü dersleri yukarıdakilerle sınırlı değildir ve gastronomi festivali, gastronomi etkinliği, mutfak ilkyardımı gibi birçok uygulamalı ve teorik eğitim ile birlikte sürdürülür. Ayrıca zorunlu stajlar, grup çalışmaları ve ödevlendirmeler de öğrencilerin tamamlamakla yükümlü olduğu şartlar arasındadır. Düzenli etkinlikler ve görevlendirmeler sayesinde bilgi birikimini artırarak derslerini veren öğrenciler için eğitim hayatı mezuniyet sonrası da devam eder. Sürekli yeni eğitimlerle desteklenen bu bölüm çağın şartlarına ve müşteri beklentilerine göre güncellenerek gelişimini sürdürür. Bu da mezunların sonraki kariyer adımını planlaması ve mesleğin farklı bir alanına yönelmesi için önemli bir fırsattır.

Farklı konularda da destek almak istersen yanındayız! Türkiye’nin en büyük YKS koçluk kurumu olarak ücretsiz deneme görüşmesine hemen buradan başvurabilirsin. Türkiye’nin en başarılı öğrenci topluluğunda seni de görmek istiyoruz!