BAŞARIYA GİDEN YOLDA KIYAS VE REKABET ENGELİ

Hepimiz çoğu zaman 'komşu çocuğu'nun başarı hikayelerini dinlemişizdir. Bu durum pek de hoşumuza gitmez. Çünkü bize kendimizi yetersiz ve başarısız hissettirir. Ancak ebeveynler ya da öğretmenler öğrencileri birbiri ile kıyaslarken amaçları öğrenciyi kötü hissettirmek değil motivasyonu arttırmak, öğrencinin hırslanmasını sağlamaktır. Bu yazıda sizlerle kıyas yapmanın ve rekabetin öğrencide nasıl ters etki yarattığını ve nasıl davranmamız gerektiğini inceleyeceğiz. 

1)Kıyas nedir?

Sözlük anlamı olarak karşılaştırma, oranlama anlamına gelen kıyas yapma eylemi birbiri ile benzer özelliklerde olan nesneler arasında yapılır. Buradan da anlaşılacağı üzere insanlar arasında kıyas yapmak doğru değildir. Çünkü her birey farklıdır, biriciktir. Elma ile armudu kıyaslayamayacağınız gibi, birbirlerine benzemedikleri için onları suçlayamayız da. Bir kiraz ağacının kayısı vermesini de bekleyemeyiz. Peki birbirine benzemedikleri ya da aynı alanda başarı göstermedikleri için öğrencileri suçlamak ya da eleştirmek doğru mu?

2)Rekabet Nedir? İş birliği Nedir?

Rekabet aynı işi yapan kimseler ya da kuruluşlar arasındaki daha iyiye ulaşma, daha iyi sonuç alma yarışmasıdır. Aynı sektörde iş yapan firmalar arasında rekabet olur. Rekabet kısa vadede kişinin ya da şirketin verimini arttırsa da belli bir düzeyi aşarsa uzun vadede zararları olabilir. Kişiler arasındaki ilişkiyi bozar, kin ve hırsı arttırır. 

İş birliği ise erekleri ve çıkarları bir olanların bu yolda çalışmalarını birleştirmeleri durumudur. Uzun vadede hem başarıyı hem de kişisel ilişkilerin gelişmesini sağlar. 

3)Kıyas ve Rekabetin Olumsuz Etkileri

Öğrenciler arasında rekabet ortamı oluşturmak ve onları birbiriyle kıyaslamak kişinin kendine olan özgüvenini düşürür. Karşı tarafa olumsuz duygular beslemesine yol açar. Başaramadığı ya da başarısının küçümsendiği hissi uyandırır. Zaten yaptıklarının görülmediğini, bu yüzden çalışmasına gerek olmadığını düşündürür. Öğrenciyi çalışmaya teşvik etmek için seçilen bu yol aslında öğrencinin ruhsal ve sosyal anlamda hayatında sıkıntılara neden olur. 

4)Kişinin Kendini Başkaları İle Kıyaslaması

Bazen başkalarının kıyas yapmasına gerek kalmadan kişi kendini etrafındaki insanlarla kıyaslayabilir. Özellikle sınav dönemi sıralama ile okul alımları yapıldığı için rekabetin önemli olduğu bir dönemdir. Kişi sürekli diğer insanları geçme çabasındadır. Fakat kendimizi sürekli başkaları ile kıyaslamak tıpkı başkalarının sürekli bizi kıyaslaması gibi bize zarar verir, özgüvenimizi ve motivasyonumuzu düşürür. En büyük rakibimizin yine kendimiz olması gerekir. Çünkü başta da söylediğimiz gibi kıyasladıklarımızın birbirine benzemesi gerekir. Bu sebeple kıyas yapmak istiyorsak bir süre önceki biz ile şimdiki bizi karşılaştırmalıyız. Bu durumda ne kadar yol aldığımızı daha somut bir şekilde görerek çalışma isteğimizi de arttırabiliriz.

5)Peki sağlıklı olan nedir?

İster kendimiz yapalım ister başkalarının yapmasına izin verelim kendimize yapacağımız en büyük haksızlıklardan biri kıyas yapmak olur. Bu sebeple en başta kişinin kendini başkalarıyla kıyaslamaktan vazgeçmesi gerekir. Kişi kendini kıyaslamayı ebeveynlerinden öğrenmiş olabilir. O yüzden ebeveynlerin de bu konuda çok dikkatli olması gerekir. Çocuğumuzun motivasyonunu arttırmak istiyorsak öncesindeki başarısızlıklara değil başarılara odaklanmamız gerekir. Her çocuğun başarılı olduğu farklı alanlar vardır. Bu alanların bulunup desteklenmesi gerekir. Herhangi bir alanda başarılı olduğunu gören çocuk zaten daha çok çalışmak isteyecektir. Tıpkı kiraz ağacından kayısı beklemediğimiz gibi, voleybolda yeteneği olmayan bir çocuktan voleybolcu olmasını beklemediğimiz gibi matematik alanında çok yetenekli olmayan çocuktan da çok iyi matematik yapmasını bekleyemeyiz. Yapmamız gereken başarılı olunan alanı bulup desteklemektir. Herkesin yetenekli olduğu alanlar farklıdır. 

Ayrıca rekabet ortamı oluşturmak öğrenciler arasındaki ilişkiyi olumsuz etkileyeceğinden başarıyı da düşürür. Fakat iş birlikli çalışma her zaman çok daha fazla başarı elde ettirir. Bunun sadece hayatımızın içerisindeki sınavlardan biri olduğunu ve bu sınav gibi önümüze birçok farklı imkan çıkacağını unutmamak gerekir.